Bitcoin hoạt động ra sao ? Hiểu rõ về Blockchain và Bitcoin.

Số người bết đến blockchain thậm chí đầu tư vào các đồng tiền điện tử không ít. Tuy nhiên sự thật là rất ít người hiểu được bản chất, cũng như cơ chế hoạt động của nó. Bài Viết này Phố Bitcoin sẽ trình bày một cách trực quan và dễ hiểu nhất có thể.

Tiền là gì và các hình thái tiền tệ.

Tiền sẽ có các chức năng chính sau đây:

  • Đánh giá: dùng để ước tính giá trị một đối tượng như con xe giá 500 triệu VNĐ.
  • Lưu thông: Là chức năng quan trọng nhất, bạn bán miếng đấy lấy tiền mua xe đó là chức năng lưu thông.
  • Dự trữ: bạn cất tiền trong bank hay két sắt đó là dự trữ.
  • Thanh toán:  là kết quả của chức năng lưu thông và đánh giá. VD: trả lương, đóng thuế, mua hàng…

Sự phát triển của tiền tệ: Có thể tóm gọn làm 3 giai đoạn như sau

  • Giai đoạn 1:  Tiền tự do nguyên thủy . Đây chính là những thứ con người tự thỏa thuận với nhau và dùng nó để trao đổi như vỏ sò, vàng, bạc, thúng thóc…
  • Giai đoạn 2:  Tiền trung ương tập quyền (Centralized Money) . Đây là tiền hiện tại đa số đang được sử dụng do nhà nước phát hành.  Bị kiểm soát bởi lãnh chúa, họ có thể in hàng loạt làm mất giá tiền trong túi bạn. Thời chiến tranh Thế giới thứ 2, có những nhà tỷ phú tại Hungary và Áo hóa thành hành khất chỉ trong 1 đêm do lãnh chúa hạ giá tiền 1 trệu lần.
  • Giai đoạn 3:  Tiền tự do hiện đại. Con người phát triển, khoa học tiến bộ. Họ nhận ra và không muốn công sức, của cải của mình có thể bị cướp đoạt bởi lãnh chúa và hơn hết không cần tới trung gian thanh tóan. Và tiền tự do hiện đại được khai sinh bởi Satoshi Nakamoto năm 2008. Bitcoin có đầy đủ các tính chất hoàn hảo của Vàng (là loại tiền tệ giai đoạn 1) và thậm chí nhiều ưu điểm vượt trội hơn.  Tôi có thể khẳng định, bitcoin hay các hình thái tiền tự do hiện đại sẽ là xu hướng tiền tệ của mai sau. Lãnh chúa không thể triệt tiêu mà chỉ có thể sống chung với nó.

Blockchain đơn giản thì nó là gì ?

Ở đây chúng ta sẽ không dùng tới và copy paste những lý thuyết mơ hồ mà bản thân người viết còn không hiểu mấy. Chúng ta sẽ giải thích một cách dễ hiểu và hình dung nhất.

Năm 2008 Satoshi phát minh ra Blockchain Bitcoin chính là ứng dụng đầu tiên của nó. Block là khối, Chain là chuỗi, bạn có thể tưởng tượng đơn giản Blockchain giống như 1 chuỗi dây xích, mỗi mắc xích là 1 block sẽ lưu trữ thông tin. Mỗi block (mắc xích) sẽ liên kết với block trước và sau nó. Việc thay đổi thông tin của 1 block sẽ ảnh hưởng tới block lân cận và ảnh hưởng toàn bộ chuỗi. Do đó thông tin ghi vào block đã được xác nhận thì sẽ không có cách nào thay đổi được. Trừ khi bạn có hệ thống máy tính đủ mạnh để cùng lúc thay đổi toàn bộ các block của chuỗi. (Điều này là bất khả thi). Vậy bạn có thể hiểu đơn giản blockchain là 1 chuỗi các bản ghi dữ liệu có liên kết với nhau do đó bất biến không thể thay đổi, chỉnh sửa.

Vậy ai quản lý các dữ liệu này, chịu trách nhiệm ghi dữ liệu mới. Đó là hệ thống máy tính ngang hàng p2p (chính là hàng ngàn máy tính đang tham gia vào quá trình giải mã, khai thác bitcoin).
Vậy toàn bộ dữ liệu của blockchain… sẽ được lưu ở máy chủ nào. Nó sẽ lưu ở bất kì máy tính cá nhân nào tham gia vào mạng lưu trữ p2p của Blockchain đó, đây chính là hệ thống máy chủ ngang hàng giống như Bittorrent. Dung lượng toàn bộ giao dịch và thông tin của Bitcoin nặng khoảng gần 200Gb và cũng tăng lên hàng ngày. 

Có thể nói Blockchain là sự kết hợp giữa 3 loại công nghệ: 

  • Mật mã học: Sử dụng hàm mã hóa Hash. Bạn có thể hiểu đơn giản dạng mã hóa này bạn có chuỗi A bạn dịch sang chuỗi B thì rất đơn giản nhưng có chuỗi B muốn dịch để có chuỗi A là điều cực kì khó có thể nói là bất khả thi nếu chuỗi đủ dài. Nếu vẫn khó hiểu bạn có thể tưởng tượng việc mã hóa này giống như 1 phương trình cực khó: VD y= x^9+x^2+3… Có x thì tính ra y rất đơn giản nhưng có y tính ra x lại cả một vấn đề.
  • Mạng ngang hàng: Mỗi máy tính tham gia được xem như một client và cũng là server để lưu trữ bản sao ứng dụng.
  • Lý thuyết trò chơi: Tất cả các nút tham gia vào hệ thống đều phải tuân thủ luật chơi đồng thuận (giao thức PoW, PoS,…) và được thúc đẩy bởi động lực kinh tế.

Vậy Bitcoin, ứng dụng đầu tiên của Blockchain thì như thế nào ?

Bitcoin được Satoshi phát minh vào năm 2008 để trở thành một loại tiền tệ của tương lai, ứng dụng công nghệ blockchain. Tức toàn bộ thông tin về giao dịch, số dư…của bitcoin được lưu trữ trên mạng lưới Blockchain. Với hệ thống máy tính tham gia mạng lưới này mỗi ngày một nhiều lên. Các đặc tính của Bitcoin ban đầu đã được ghi vào mạng lưới blockchain và không thể thay đổi bao gồm:

  • Có tất cả 21 triệu Bitcoin (BTC) và sẽ được khai thác tới năm 2140. Cứ 10 phút sẽ có 1 lượng BTC được giải phóng và chia cho những máy tính tham gia khai thác (đồng thời cũng tham gia quá trình giải mã, xác nhận giao dịch của mạng lưới). Mỗi 4 năm 1 lần số lượng BTC được giải phóng sẽ giảm đi 1 nửa. Cho tới năm 2140 thì tất cả 21 triệu BTC sẽ được phát hành hết. Và lúc đó thợ mỏ sẽ chỉ còn nhận được phần thưởng là phí giao dịch từ các giao dịch chuyển bitcoin.
  • Đơnvị BTC nhỏ nhất là 0.00000001. Gọi là 1 Satoshi, Vậy trên thựctế cóthể luân chuyển 21 ngàn ngàn tỷ BTC. Đây là con số đủ lớn cho tài chính toàn cầu trong hàng ngàn năm nữa.
  • Những người tham gia Bitcoin có thể tự tạo phần mềm để đào mỏ và giao dịch mua bán BTC của mình theo đúng giao thức chuẩn, tất cả các đặc tính của Bitcoin cũng tự động được gìn giữ và tuânthủ. Cũng giống như BitTorrent, dùng phần mềm nào thì cũng chia sẻ file theo cách y chang nhau.

Vậy các lãnh chúa đế quốc có quan tâm tới Bitcoin hay không, thực sự là rất quan tâm. Sẽ đỡ rất nhiều tài chính và công sức để vận hành hệ thống ngân hàng trung ương, sẽ được đứng ngoài các cuộc tấn công tài chính hay tiền tệ. Trung Quốc sẽ không phải lo Mỹ cướp trắng hàng ngàn tỉ đô la như những năm qua. Các ngân hàng cũng sẽ chẳng phải chi hàng triệu đô để chống lại hacker.

Tương lai Bitcoin có thể được sử dụng trong thanh toán, giao dịch hằng ngày hay không? Câu trả lời là khó, bởi vì khai thác bitcoin càng ngày càng chậm, giao dịch của Bitcoin cũng vậy, càng lúc càng phình to và chậm đi. Do đó việc mua hàng hóa hàng ngày như uống cà phê, mua hàng siêu thị… bằng bitcoin sẽ không tiện lợi. Ngược lại xu hướng Bitcoin được sử dụng trong các giao dịch lớn như xe ô tô, du thuyền hay nhà cửa đất đai…sẽ được ưu tiên.

(Bài viết tham khảo kiến thức từ Blogger An Hoàng Trung Tướng và một số website khác)